"ฮอร์โมน" คือสารเคมีที่ร่างกายสร้างไว้สำหรับควบคุมการทำงานของอวัยวะต่างๆ ให้เป็นปกติค่ะ ซึ่งช่วงท้องนี้ฮอร์โมนจะมีการเปลี่ยนแปลง จึงต้องคอยจัดการให้เจ้าฮอร์โมนนี้ปกตินะคะ
ท้อง...ฮอร์โมนเปลี่ยน
ขณะตั้งครรภ์ระดับของฮอร์โมนในร่างกายคุณแม่จะมีการเปลี่ยนแปลงเพื่อเตรียมร่างกายให้พร้อมสำหรับการตั้งครรภ์ บทบาทของความเป็นแม่จึงเริ่มต้นขึ้นเมื่อมีการปฏิสนธิ มีการแบ่งเซลล์ และการฝังตัวของตัวอ่อนที่โพรงมดลูก
ภายหลังการฝังตัวของตัวอ่อน จะมีเซลล์ส่วนหนึ่งชื่อเซลล์โทรโฟบลาสท์จะเจริญไปเป็นรก และรกจะทำหน้าที่ผลิตฮอร์โมนมาควบคุมการตั้งครรภ์ให้ ดำเนินต่อไป ซึ่งรกเป็นโครงสร้างที่เชื่อมระหว่างมดลูกของคุณแม่และลูก จะติดอยู่กับผนังด้านในของมดลูก เสมือนเป็นอวัยวะส่วนหนึ่งของตัวคุณแม่ โดยมีสายสะดือเป็นตัวเชื่อมต่อระหว่างรกกับทารก
4 ฮอร์โมน...เเห่งการเปลี่ยนแปลง
การจะดำเนินการตั้งครรภ์ต่อ ไปได้ต้องอาศัยฮอร์โมนหลายชนิด ซึ่งรกจะทำหน้าที่เป็นต่อมไร้ท่อชั่วคราวในมดลูกในการผลิตฮอร์โมนที่เกี่ยว ข้องกับกลไกลการเจ็บครรภ์ค่ะ
1. ฮอร์โมนโปรเจสเตอโรน
ผลิตจากรังไข่ช่วง 6-8 สัปดาห์แรกของการตั้งครรภ์ หลังจากนั้นรกจะผลิตฮอร์โมนนี้เพิ่มขึ้นตลอดการตั้งครรภ์ ซึ่ง ทำงานร่วมกับเอสโตรเจนในการเตรียมเยื่อบุโพรงมดลูกให้เหมาะสมแก่การฝังตัว ของตัวอ่อน และยังช่วยให้มีการสะสมไขมันมากขึ้นเพื่อใช้เป็นพลังงานและแหล่งอาหาร สำหรับการตั้งครรภ์และลูกน้อยด้วยค่ะ
2. ฮอร์โมนเอสโตรเจน
มี บทบาทในการเสริมสร้างเนื้อเยื่อต่างๆ โดยกระตุ้นให้เยื่อบุโพรงมดลูกหนาตัวขึ้นและเหมาะสำหรับให้ไข่ที่ผสมแล้วมา ฝังตัว ทำให้ผนังช่องคลอดหนาและยืดขยายได้ดีขึ้น
3. ฮอร์โมนฮิวแมนคอริโอนิกโกนาโดโทรฟิน ( HCG)
เป็นฮอร์โมนที่สร้างมาจากถุงน้ำคร่ำที่อยู่ติดกับมดลูกค่ะ ซึ่งมีปริมาณสูงขึ้นอย่างรวดเร็วในช่วงแรกของการตั้งครรภ์ ต่อมาจะลดลงอยู่ในระดับหนึ่งและคงที่ตลอดการตั้งครรภ์ มีบทบาทคือช่วยเพิ่มเลือดให้มาเลี้ยงที่ผนังมดลูกมากขึ้น เพื่อสร้างความพร้อมในการฝังตัวของตัวอ่อน
4. ฮอร์โมนฮิวแมนพลาเซนต้าแลกโตรเจน ( hPL)
เป็น ฮอร์โมนที่ช่วยให้ร่างกายคุณแม่สามารถนำสารอาหารประเภทโปรตีน และกลูโคสผ่านไปยังทารกมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีส่วนกระตุ้นให้มีการเปลี่ยนแปลงของเต้านม เพื่อเตรียมการผลิตน้ำนมมากยิ่งขึ้นด้วย
9 วิธี...ปรับฮอร์โมนให้สมดุล
ด้วยอิทธิพลของฮอร์โมนที่สูงขึ้นประกอบกับรูปร่างที่ขยายใหญ่ขึ้น ส่งผลให้คุณแม่ต้องพบการเปลี่ยนแปลงมากมายค่ะ
1.อาการแพ้ท้อง
คุณ แม่อาจมีแค่อาการพะอืดพะอม หรือคลื่นไส้อาเจียนอาจจะรุนแรงมากจนกินอะไรไม่ได้เลย และเกิดภาวะขาดน้ำ เช่น ตาลึกโบ๋ ปากแห้ง หรือปัสสาวะน้อยและสีเข้ม ซึ่งอาการเหล่านี้เกิดจากปริมาณฮอร์โมน HCG ที่เปลี่ยนแปลงไป แต่อาการจะดีขึ้นหลังอายุครรภ์ประมาณ 4 เดือนไปแล้วค่ะ
เคล็ดลับปรับสมดุล : คุณแม่ลองแบ่งอาหารออกเป็นมื้อย่อย แต่หลายมื้อ ปริมาณมื้อละน้อยๆ หลีกเลี่ยงอาหารมันๆ เน้นอาหารที่ย่อยง่าย เช่น น้ำผลไม้สด ขนมปังกรอบ แต่หากแพ้รุนแรงก็ใช้วิธีจิบน้ำหวานหรือทานไอศกรีม จะช่วยบรรเทาอาการแพ้ท้องรุนแรงได้ดี
2. ปวดศีรษะ
คุณแม่ที่มีประวัติเป็นไมเกรน ด้วยอิทธิพลของฮอร์โมนขณะตั้งครรภ์ ทำให้มีการกำเริบของอาการไมเกรนได้บ่อยมากขึ้น
เคล็ดลับปรับสมดุล : ทำบรรยากาศในห้องให้สดชื่น เช่น ปลูกดอกไม้กลิ่นหอมๆ หรือใช้น้ำยาหรือสเปรย์กลิ่นลาเวนเดอร์ ฉีดให้กระจายทั่วห้อง กลิ่นเหล่านี้จะทำให้รู้สึกดีและรู้สึกสงบ
3. ปวดแขน ขา
ฮอร์โมน ที่เปลี่ยนแปลงทำให้เส้นเอ็นและข้อต่อต่างๆ หย่อนลง คุณแม่จึงมักบ่นปวดบริเวณข้อตำแหน่งต่างๆ นอกจากนี้อาจปวดบริเวณรอยต่อ กระดูกเชิงกรานตรงหัวเหน่าซึ่งศีรษะของลูกไปกดทับด้วย
เคล็ดลับปรับสมดุล : เวลาปวดให้ใช้ยานวดคลายกล้ามเนื้อชนิดร้อนหรือเย็นนวดบาง ๆ หรือประคบด้วยความเย็น ดื่มน้ำขิงหรือใบแปะก๊วยวันละแก้ว ก็ช่วยบรรเทาอาการปวดได้
4. เมื่อยล้าและเหนื่อยง่าย
อาการนี้เกิดจากระดับฮอร์โมนโปรเจสเตอโรนที่เพิ่มขึ้น ทำให้คุณแม่รู้สึกเหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้า และต้องการพลังงานเพิ่มขึ้นด้วย
เคล็ดลับปรับสมดุล : การดื่มน้ำขิงร้อนๆ และแช่เท้าด้วยน้ำอุ่นหลังเลิกงาน ช่วยผ่อนคลายได้ดีทีเดียว
5. ท้องอืด อาหารไม่ย่อย
ขณะ ตั้งครรภ์การทำงานของหูรูดหลอดอาหารที่เปลี่ยนแปลงไป ทำให้อาหารที่กินเข้าไปย่อยช้าลงมาก ลำไส้ไม่ค่อยบีบตัว จึงเกิดปัญหาท้องอืด อาหารไม่ย่อย และท้องผูกได้ง่าย
เคล็ดลับปรับสมดุล : คุณแม่ควรกินอาหารที่ย่อยง่าย เน้นผักผลไม้ และหลีกเลี่ยงอาหารที่มีการสร้างก๊าซ เช่น ถั่ว น้ำอัดลม หรืออาหารรสจัดมากๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในมื้อเย็น เพราะจะทำให้เกิดอาการจุกเสียดตอนกลางคืนจนนอนไม่หลับได้
6. เต้านมขยายใหญ่
เนื่อง จากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน คุณแม่จะรู้สึกเจ็บเต้านมมากทันทีที่เริ่มตั้งครรภ์ นอกจากนี้เต้านมจะมีการเพิ่มขนาดต่อมและบริเวณฐานหัวนมจะกลายเป็นสีดำมาก ขึ้น
เคล็ดลับปรับสมดุล : คุณแม่ควรเลือกชุดชั้นในที่มีขนาดเหมาะสมกับขนาดเต้านมที่เปลี่ยนไป ไม่ควรเลือกขนาดที่รัดแน่นจนเกินไป
7. การรับรสเปลี่ยนไป
ฮอร์โมน ที่เปลี่ยนแปลงขณะตั้งครรภ์ทำให้มีการเปลี่ยนแปลงของต่อมน้ำลาย ทำให้การรับรสของคุณแม่เปลี่ยนไปได้ และอาจรู้สึกอยากอาหารแปลกๆ ไปจากเดิม จึงควรระวังเลือกอาหารที่มีประโยชน์ และปรุงสุกสะอาดเสมอ
เคล็ดลับปรับสมดุล : คุณแม่ที่เริ่มตั้งครรภ์อ่อนๆ ต้องใช้เวลาประมาณ 1-2 เดือนในการค้นหาตัวเองว่าครรภ์นี้จะกินอะไรได้ดี และกินอะไรแล้วกระตุ้นให้อาเจียน พออายุครรภ์มากขึ้น ก็จะปรับตัวได้ดีขึ้น
8. ผิวหนังบริเวณหน้าท้องและเต้านมมีสีเข้มขึ้น
นอก จากผิวและเต้านมมีสีเข้มขึ้นแล้ว คุณแม่บางคนอาจมีผื่นแดงๆ ขึ้นได้ง่ายด้วยค่ะ จากผลของฮอร์โมนเอสโตรเจนที่เพิ่มขึ้น ทำให้ผิวหนังไวต่อแสงแดดมากขึ้น คุณแม่จึงมีโอกาสเป็นฝ้าได้ง่าย
เคล็ดลับปรับสมดุล : คุณแม่ควรหลีกเลี่ยงแดดจัดในช่วงบ่าย ทาครีมกันแดด หรือพกร่มเมื่อต้องออกไปธุระข้างนอกเสมอนะคะ
9. อารมณ์เปลี่ยนแปลง
อารมณ์ เปลี่ยนแปลงเป็นปัญหาที่พบในคุณแม่แทบทุกคนค่ะ บางคนรู้สึกหงุดหงิด บ้างก็ซึมเศร้า รู้สึกจิตใจห่อเหี่ยว ไม่อยากแต่งหน้าไปทำงานด้วยซ้ำ
เคล็ดลับปรับสมดุล : คุณแม่จะต้องทำความเข้าใจถึงการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นก่อนว่าเป็นเรื่อง ธรรมชาติ ไม่ต้องเครียดหรือกังวลนะคะ ผ่อนคลายด้วยการฟังเพลงเพราะๆ อ่านนิตยสาร และพูดคุยกับคุณแม่ท่านอื่นเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์ จะทำให้ผ่อนคลายขึ้น และไม่รู้สึกว่าต้องเผชิญปัญหาอย่างโดดเดี่ยว
คุณแม่ทั้งหลายสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
http://www.momypedia.com/knowledge/pregnancy/detail.aspx?no=30625
ขอขอบคุณข้อมูลจาก http://www.momypedia.com/
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น