มีลูกคลอดก่อนกำหนด

สำหรับคุรแม่ตั้งครรภ์บางท่านที่พบว่า ลูกน้อยมีเหตุต้องออกมาดูโลกก่อนเวลาอันควร พ่อแม่ร้อยทั้งร้อยก็จะกังวลว่าลูกรักจะปลอดภัยไหม จะดูแลเจ้าตัวน้อยที่แสนจะบอบบางนี้อย่างไรดี..
 

* แค่ไหนคะที่เรียกว่าคลอดก่อนกำหนด แล้วช่วงไหนที่ถือว่าอันตราย
การ ตั้งครรภ์ส่วนใหญ่ เราจะเรียกว่าครบกำหนดที่ 38-41 สัปดาห์ ก็คือว่าประมาณ 9 เดือนโดยเฉลี่ย หากคลอดก่อน 37 สัปดาห์ ทางการแพทย์ถือว่าคลอดก่อนกำหนด แต่เด็กที่คลอดก่อนกำหนดน้อยๆ เช่น 1-2 สัปดาห์ คือคลอดเมื่อ 35 หรือ 36 สัปดาห์ ส่วนใหญ่ก็ไม่มีปัญหาอะไร แต่เด็กที่จะมีปัญหามากๆ คือเด็กที่คลอดก่อนกำหนดมาก หรือเด็กที่เราเรียกว่าน้ำหนักตัวน้อยมากๆ ซึ่งคือมีน้ำหนักตัวตอนเกิดน้อยกว่า 1 กิโลครึ่ง พวกนี้ส่วนใหญ่จะเป็นเด็กที่การตั้งครรภ์สิ้นสุดที่อายุครรภ์ประมาณ 32-33 สัปดาห์ ยิ่งคลอดก่อนกำหนดมากเท่าไรปัญหาก็ยิ่งมากขึ้น

* ปัญหาที่คุณหมอว่านี้มีอะไรบ้าง
จะ แบ่งได้เป็น 2 กลุ่มใหญ่ๆ คือปัญหาที่เกิดขึ้นทันทีหลังคลอด ซึ่งปัญหาส่วนใหญ่จะก่อให้เกิดอันตรายถึงชีวิตได้ทั้งนั้น แล้วอีกปัญหาคือปัญหาที่เกิดขึ้นภายหลัง

ปัญหาที่เกิดขึ้นทันทีหลัง คลอดเรื่องแรกก็คือ โรคปอด ยิ่งอายุครรภ์น้อยยิ่งเกิดมาก เด็กคลอดก่อนกำหนดอย่างที่เราทราบกันว่า ปอดไม่ค่อยสมบูรณ์ เป็นเพราะขาดสารเคมีบางชนิดในปอด ซึ่งสร้างไม่พอในช่วงตอนที่เกิด สารตัวนี้เด็กส่วนใหญ่ก็จะสร้างครบได้เมื่อ 35 สัปดาห์

สารตัวนี้ เป็นสารลดความตึงผิวของถุงลม(surfactant) ทำหน้าที่ให้ถุงลมโป่งง่าย ทำให้หายใจโดยที่ใช้แรงน้อยลง ในผู้ใหญ่เรามีประมาณ 100 เปอร์เซ็นต์ แต่ในเด็กแรกเกิดแม้ครบกำหนดก็จะขาดนิดหน่อย มีประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์ แต่ถ้าเด็กคนไหนมีสารพวกนี้น้อยมากก็จะเป็นปัญหา ยิ่งน้อยมากยิ่งเป็นปัญหา แต่โชคดีอยู่ 2 อย่างก็คือ..

1. ถ้าเด็กคลอดมาแล้ว ยังมีชีวิตอยู่ 3 วันหลังคลอด สารตัวนี้จะสร้างขึ้นเองตามธรรมชาติให้ขึ้นมาถึงระดับที่เท่ากับเด็กครบ กำหนด ไม่ว่าอายุครรภ์จะเท่าไรก็ตาม แต่เด็กส่วนใหญ่จะเสียชีวิตในวันที่ 2 แต่ถ้าเด็กสามารถอยู่รอดได้ถึง 72 ชั่วโมง ปอดก็จะเริ่มสร้างสารนี้ได้เอง

2.ปัจจุบัน เราสามารถจะเอาสารนี้มาจากปอดหมูหรือวัวได้ แล้วมาสังเคราะห์ใส่เข้าไปในปอดเด็กโดยตรงหลังคลอด ทำให้เด็กพวกนี้หายจากโรคนี้ได้ทันที แต่ปัญหาของการรักษาแบบที่สองก็คือว่าราคาค่อนข้างแพง ซึ่งมีขายหลายยี่ห้อ ราคาประมาณ 10,000-20,000 บาท

พอนำยาตัวนี้ใส่เข้าไปในปอด ตัวยาก็จะทำงานเหมือนของคนเลย จริงๆ แล้วสารตึงผิวพวกนี้สร้างออกมาแล้วจะมีชีวิตอยู่ในปอดสัก 12-24 ชั่วโมง แล้วก็ถูกทำลายไป จากนั้นก็จะสร้างใหม่มาเรื่อยๆ เมื่อใส่สารที่ได้จากปอดหมูหรือวัวเข้าไป ก็ทำให้ปอดเด็กดีขึ้นชั่วคราวในช่วง 1-2 วันแรก ซึ่งเป็นช่วงวิกฤติ พอถึงวันที่ 3 ปอดเด็กก็จะสร้างสารนี้ขึ้นเอง พอดีกับที่ได้จากของหมูของวัวก็หายไป

ปัจจุบันเรามีเครื่องช่วย หายใจ เรามีเทคโนโลยีที่ช่วยให้เราสามารถพยุงชีพเด็ก โดยการใช้เครื่องช่วยหายใจให้ผ่านพ้นระยะ 2-3 วันแรกไปได้ พอดีกับที่ร่างกายเด็กผลิตสารsurfactantขึ้นมา ทำให้เด็กรอดชีวิตจากโรคปอดได้ถึงกว่า 90 เปอร์เซ็นต์ทีเดียว

ภาวะ อีกอย่างที่ทำให้เด็กเสียชีวิตและเป็นทันทีหลังคลอด ก็คือ ภาวะเลือดออกในสมองอย่างเฉียบพลัน เพราะสมองเด็กคลอดก่อนกำหนดยังค่อนข้างนิ่มมาก สมองผู้ใหญ่จะเหมือนกับเต้าหู้แข็งๆ สมองเด็กคลอดครบกำหนดเหมือนกับเต้าหู้นิ่ม แต่เด็กที่คลอดก่อนกำหนด ยิ่งคลอดก่อนกำหนดมากเท่าไรสมองยิ่งนิ่มมากขึ้นเท่านั้น เทียบกับเต้าหู้ที่ชนิดนิ่มๆ ยังไม่ได้เลย คือนิ่มมากๆ ยิ่งเมื่อคลอดต้องผ่านอะไรหลายๆ อย่าง มีการเขย่า เจอแสงสว่าง เจอความตกใจ เจอร้อนเย็นต่างกัน ไม่เหมือนอยู่ในท้องแม่ ก็ทำให้ความดันเลือดค่อนข้างผันผวน อาจทำให้เส้นเลือดในสมองบางเส้นแตก ซึ่งเกิดได้ประมาณ 30 เปอร์เซ็นต์ของเด็กที่คลอดก่อนกำหนดและน้ำหนักตัวน้อยกว่า 1.5 กิโล

ภาวะ นี้ก็เหมือนโรคปอด ยิ่งตัวเล็กมากยิ่งเกิดมาก ปัจจุบันยังไม่มีทางป้องกัน เด็กคนไหนเลือดออกในสมองมากก็จะเสียชีวิต เด็กที่เลือดออกน้อย 90 เปอร์เซ็นต์จะไม่ อาการอะไรเลย แล้วก็เติบโตได้โดยไม่มีปัญหา

ส่วน ที่มีปัญหา ก็จะมีได้ตั้งแต่มีน้ำคั่งในสมอง แต่ส่วนใหญ่ก็จะหายไปเองได้ แต่อาจมีบางพวกที่เมื่อโตขึ้นเรื่อยๆ หัวจะดูโตกว่าคนอื่นนิดหน่อยเท่านั้นเอง เพราะถุงน้ำใน สองจะใหญ่กว่าคนปกตินิดหน่อยแต่มีพัฒนาการปกติ รายที่แย่จริงๆ นั้นส่วนใหญ่จะตายไป คือถ้ารอดจากโรคปอดก็จะมาตายจากภาวะนี้ แต่โชคดีว่าหลัง 72 ชั่วโมงไปแล้ว ภาวะเลือดออกในสมองมักจะไม่เกิดขึ้นอีกแล้ว เพราะฉะนั้นเด็กคนไหนอยู่ถึง 72 ชั่วโมงโดยไม่มีปัญหาเลือดออกในสมองก็ไม่มีปัญหา

อีกอย่างคือ โรคติดเชื้อ เด็กคลอดก่อนกำหนดบางส่วนจะคลอดเพราะแม่มีการติดเชื้อในช่องคลอดหรือน้ำเดิน ถุงน้ำแตก ทำให้เด็กได้รับเชื้อเข้าไป เมื่อเด็กติดเชื้อปุ๊บ ร่างกายของแม่จะขับเด็กออกก่อนกำหนด เด็กบางคนจึงอาจมีภาวะติดเชื้อออกมาตั้งแต่เกิดเลย ก็ทำให้เด็กตายได้ แต่กรณีนี้เกิดไม่บ่อยเท่าไหร่

 คุณแม่ทั้งหลายสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
http://www.momypedia.com/knowledge/pregnancy/detail.aspx?no=1838
ขอขอบคุณข้อมูลจาก  http://www.momypedia.com/