เวลาที่คุณแม่มาฝากครรภ์ พอผมวินิจฉัยว่าตั้งครรภ์แฝด ส่วนใหญ่ก็จะแสดงอาการดีใจ บางคนตื้นตันใจจนน้ำตาไหลพรากที่จะได้คลอดลูกทีเดียวตั้ง 2 คน คงมีความรู้สึกตื่นเต้นและภูมิใจที่จะได้เป็นคุณแม่ที่พิเศษกว่าคุณแม่ทั่วๆ ไป ถือเป็นความสามารถพิเศษ เหมือนยิงปืนนัดเดียวได้นก 2 ตัว ไม่ต้องตั้งครรภ์บ่อยๆ คลอดครั้งเดียวก็พอเลย แล้วโดยทั่วๆ ไปเด็กแฝดก็จะดูน่ารัก เพราะมักจะมีอะไรที่คล้ายๆ กัน คุณพ่อคุณแม่ก็จะพยายามแต่ง ตัวให้เหมือนๆ กัน ตั้งแต่เสื้อผ้าหรือทรงผม คุณแม่ทั้งหลายก็เลยใฝ่ฝันที่อยากจะมีลูกแฝด บางรายถึงขนาดยอมเสียเงินเสียทองแพงๆ ให้คุณหมอช่วยทำเด็กหลอดแก้วให้เพื่อจะได้ลูก แฝด
ในขณะที่คุณแม่ดี อกดีใจที่จะได้ลูกแฝด คุณหมอเองก็เลยต้องแสดงความยินดีด้วย แต่คุณแม่คงไม่ทราบหรอกครับว่า ลึกๆ แล้วคุณหมอน่ะเริ่มจะกังวลใจแล้ว จะไม่ให้กังวลใจได้ยังไงครับ ในเมื่อการตั้งครรภ์แฝดถือเป็นภาวะแทรกซ้อนทางสูติกรรมอย่างหนึ่ง ที่อาจมีอันตรายทั้งต่อมารดาและทารกในครรภ์...เราลองมาดูกันนะครับว่าทำไม คุณหมอถึงต้องวิตก กังวลใจกับการตั้งครรภ์แฝดดังที่ว่ามา
แนวโน้มแฝดมากขึ้น
โดย ทั่วไปครรภ์แฝดส่วนใหญ่มักจะเป็นแฝดสอง แต่อาจจะเป็นแฝดสาม แฝดสี่ หรือมากกว่าก็ได้ โอกาสที่จะตั้งครรภ์แฝดโดยธรรมชาตินั้นมีค่อนข้างยากครับ คือประมาณ 1 ต่อ 100 ของการตั้งครรภ์ปกติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้าเป็นการตั้งครรภ์แฝดที่เกิดจากไข่ ใบเดียวกัน ก็จะยิ่งพบได้น้อยลงเป็นประมาณ 1 ต่อ 250 ของการคลอดเท่านั้น
อุบัติ การของการตั้งครรภ์แฝดอาจจะแตกต่างกันไปบ้าง ขึ้นกับเชื้อชาติ พันธุกรรม หรืออายุ แต่ปัจจุบันมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นกว่าเดิม เนื่องจากความเจริญก้าวหน้าของเทคโนโลยี ด้านการเจริญพันธุ์ โดยเฉพาะการทำเด็กหลอดแก้ว
สาเหตุของการเกิดครรภ์แฝดส่วนใหญ่ เกิดจากการตกไข่ที่มากกว่าปกติ แทนที่คุณแม่จะมีไข่ตกเดือนละใบ บางเดือนเกิดมีไข่ตกพร้อมกันทีเดียว 2 ใบ และได้รับการผสมจากเชื้ออสุจิทั้งคู่ก็เลยเกิดเป็นครรภ์แฝดขึ้นมา แต่ถึงแม้จะมีไข่ตกแค่ใบเดียวตามปกติ ก็อาจมีการแบ่งตัวเป็นฝาแฝดได้ ฝาแฝดที่เกิดจากไข่ใบเดียวกัน บางครั้งแบ่งตัวช้ามาก จนขบวนการแบ่งตัวเสร็จสิ้นแล้ว ฝาแฝดก็ยังแยกจากกันไม่เรียบร้อย ยังเหลือลำตัว ติดกันเกิดเป็นฝาแฝดสยามที่มีชื่อเสียงไปทั่วโลก...ก็ฝาแฝดอิน-จันที่มีลำ ตัวติดกันไงครับ ลำตัวติดกันก็ยังดี แต่หากหลังติดกัน ก้นติดกัน หรือศีรษะติดกัน ลองคิดดูก็แล้วกันว่าจะดำรงชีวิตลำบากขนาดไหน
แฝด..ไม่ใช่ธรรมชาติมนุษย์
มนุษย์ เราต้องถือว่าโชคดีที่ถึงแม้ลูกคลอดออกมาจะอ่อนแอมากเมื่อเทียบกับสัตว์ ชนิดอื่น แต่ก็มีพ่อแม่คอยปกป้องดูแลเป็นเวลานานมาก ดูอย่างลูกของกวางสิครับ คลอดออกมาไม่กี่ชั่วโมงก็วิ่งตามแม่ปร๋อแล้ว ขืนไม่วิ่งก็คงถูกเสือจับกินเป็นอาหารแน่
แต่สำหรับทารกแล้ว กว่าจะช่วยเหลือตัวเองได้ ต้องใช้เวลาตั้งหลายปี แถมศัตรูธรรมชาติที่จะมาตามล่าก็ไม่มี จึงไม่ต้องกลัวว่ามนุษย์จะสูญพันธุ์ นอกจากจะรบราฆ่าฟันกันเองเท่านั้น ดังนั้นธรรมชาติจึงกำหนดให้พวกเราคลอดลูกครั้งละคนเดียวก็พอแล้ว มดลูกก็เตรียมไว้สำหรับให้ทารกอยู่แค่คนเดียว ทีนี้พอเกิดตั้งครรภ์แฝดขึ้นมาในโพรงมดลูก ก็กลายสภาพไปเหมือนชุมชนแออัด เพราะมีทารกเข้าไปเบียดกันแน่นเต็มไปหมด ยิ่งถ้าเป็น แฝดสามหรือแฝดสี่ บางทีเบียดกันแน่นจนปลิ้นหลุดจากโพรงมดลูก เกิดการแท้งตายหมด ตั้งแต่เดือนแรกๆ ก็มี หรือถ้ารอดมาได้ บางครั้งทารกก็แย่งอาหารกันเอง ทำให้ทารกคนหนึ่งแคระแกรนจนเสียชีวิตได้ ส่วนอีกคนก็จะแย่งดูดเลือดมามากไปจนความดันโลหิตสูง หัวใจโต อาจตายได้อีกเหมือนกัน
สำหรับทารกที่อยู่ในถุงน้ำคร่ำเดียวกัน บางครั้งดิ้นไปดิ้นมา สายสะดือเกิดไปพัน รัดกัน ทำให้ขาดเลือด เสียชีวิตทั้งคู่ได้ ผมเคยมีคุณแม่ครรภ์แฝดที่มาฝากครรภ์ ปรากฏว่า ลูกแข็งแรงดีมาก จนอายุครรภ์ 5 เดือน อยู่ๆ ก็บอกว่าลูกหยุดดิ้นไปเฉยๆ พอไปตรวจ อัลตราซาวนด์ดูถึงรู้ว่าลูกซนไปหน่อย ดิ้นมากจนสายสะดือไปพันกันเองเลยเสียชีวิตทั้งคู่ เมื่อแท้งออกมาถึงเห็นว่าสายสะดือไปพันกันเหมือนเกลียวเชือก เลือดก็เลยผ่านไปเลี้ยงทั้งคู่ไม่ได้..น่าเศร้าใจแทนใช่มั้ยครับ
ความเสี่ยงของครรภ์แฝด
สำหรับ ฝาแฝดที่สามารถเติบโตได้ตามปกติ เมื่อมีขนาดโตขึ้น น้ำหนักรวมกันจะเพิ่มกว่าปกติมากจนปากมดลูกรับน้ำหนักไม่ไหวต้องเปิดขยายออก ทำให้ส่วนใหญ่มักจะคลอดก่อนกำหนดเสมอ ทารกที่คลอดก่อนกำหนด ปอดมักทำงานไม่สมบูรณ์
เคยมีรายงานครรภ์แฝดสามที่เกิดจากการทำเด็ก หลอดแก้วแล้วคลอดออกมาก่อนกำหนด แพทย์ก็พยายามช่วยชีวิตอย่างสุดความสามารถ จนทารกรอดชีวิตทั้งหมด แต่ปรากฏว่าตาบอดหมดทั้งสามคนเลย นับว่าเป็นเรื่องที่น่าเศร้ามาก...นอกจากนี้ เคยมีคุณแม่ครรภ์แฝดสามอยู่รายหนึ่ง เป็นห่วงกลัวลูกคลอดก่อนกำหนดมาก ยอมเสียสละทำทุกอย่างเพื่อให้ลูกปลอดภัย โดยยอมนอนอยู่บนเตียงอย่างเดียว ไม่ลุกไปไหนเลยเป็นเวลาตั้งหลายเดือน ปรากฏว่าลูกปลอดภัยหมด แต่หลังคลอดแม่ต้องไปทำกายภาพบำบัดหัดเดินใหม่ เพราะกล้ามเนื้อขาไม่ได้ใช้งานนานมากจนกล้ามเนื้อลีบหมดเลย...กรณีอย่างนี้ ก็มี
ครรภ์แฝดมักจะมีปัญหาในการคลอดเนื่องจากทารกอยู่ในท่าผิดปกติ เช่น ท่าก้นหรือ ท่าขวาง ทำให้คลอดตามธรรมชาติไม่ได้ ต้องผ่าออก หลังคลอดแล้วมดลูกที่ถูกยืดตัวมาก และบางจนไม่สามารถหดรัดตัวได้เหมือนปกติ อาจเกิดการตกเลือดหลังคลอดได้ สมัยที่ผมยังเป็นแพทย์ประจำบ้านที่โรงพยาบาลราชวิถี ยังจำได้ติดตาถึงคุณแม่ที่ตั้งครรภ์แฝดสี่รายหนึ่ง มดลูกถูกยืดออกจนบางมากดูคล้ายถุงพลาสติกใส เรียกว่ามองเห็นทารกในโพรงมดลูกได้เลยครับ หลังคลอดผนังมดลูกบางมากเสียจนต้องตัดมดลูกทิ้งไปเลย ไม่อย่างนั้นคงตกเลือด จนกระทั่งเสียชีวิตเป็นแน่
คุณแม่ทั้งหลายสามารถอ่านข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่
http://www.momypedia.com/knowledge/pregnancy/detail.aspx?no=297
ขอขอบคุณข้อมูลจาก http://www.momypedia.com/
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น